«Εις το μνήμα σε επεζήτησεν» - Χορός Αθανασίου Παναγιωτίδη

Πρόκειται για το Ιδιόμελο των Αναστασίμων Αίνων του γ' ήχου «Εις το μνήμα σε επεζήτησεν» όπως εκτελέστηκε στη Βυζαντινή Συμφωνία που έδωσε ο Αθανάσιος Παναγιωτίδης στο Βασιλικό Θέατρο Θεσσαλονίκης στα 1955 με 40μελή χορό του Σωματείου Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης «Άγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός». Τα μουσικά κείμενα της εκδηλώσεως, τα οποία είχε καταγράψει ο κ. Αστέριος Δεβρελής, κυκλοφόρησαν σε έντυπο. Από εκεί παρατίθεται και το μουσικό κείμενο. Μόνη διαφορά είναι η δεύτερη και εκτενέστερη μονωδία του Αθανασίου Παναγιωτίδη, η οποία εκτελείται πιο ευσύνοπτα και με σωστότερο τονισμό απ' το κείμενο της συνευλίας, κατά τον τρόπο που καταγράφεται στο πόνημά του Παναγιωτίδη «Επίτομον Αναστασιματάριον» που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά (1955) σε καταγραφή επίσης του κ. Δεβρελή, και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε το κείμενο αυτό.

Διδακτική η επεξεργασία του Αθανασίου Παναγιωτίδη στις θέσεις αυτές, που προέκρινε στη συναυλία. Επαληθεύεται η μελοποιητική του φιλοσοφία που περιγράφει ο μαθητής του κ. Δεβρελής στις τηλεοπτικές του συνεντεύξεις (πρβλ. εδώ), κατά την οποία οι τονιζόμενες μονοσύλλαβες λέξεις, όπως τι, πού, ουκ κλπ, πρέπει να καταλαμβάνουν ένα και μόνο μουσικό φθόγγο, αφού και στον προφορικό λόγο στιγμιαία εκφέρονται. Ο Παναγιωτίδης έδειχνε ιδιαίτερη επιμέλεια στην προσαρμογή του μέλους στο ποιητικό κείμενο ώστε το ψάλσιμο να αποτελεί όντως απαγγελία και να αναδεικνύει με πλαστικότητα το λόγο, κάτι που βλέπουμε και στην εκτέλεση αυτή. Για παράδειγμα, ενώ στην ερώτηση «τι κλαίεις» το ρήμα εκφέρεται νηφάλια και υπό τύπον ερωτήσεως, στη χρήση του ίδιου ρήματος από τη Μαρία τη Μαγδαληνή, η οποία κατά τον ποιητή έκλαιγε, το ρήμα εκφέρεται με μέλος αργό και θρηνώδες, σε α' παθητικό, και μάλιστα με ένα τονισμό στην έναρξη της φράσης (σε αντιδιαστολή με το αρχικό κείμενο της συναυλίας), όπως αναμένεται από έναν άνθρωπο που οδύρεται, ο οποίος δε θα μπορούσε να ψιθυρίζει! Ακόμη, στο «οίμι» κόβει τη μεγάλη ανάλυση για να το πει απλά, με τον ίδιο αναστεναγμό που θα το έβγαζε από μέσα του ο κάθε δυστυχής!