Πριν από 11 εβδομάδες ξεκίνησε στο ιστολόγιό μας μια πρωτότυπη
προσπάθεια προβολής του συνθετικού έργου του Αθανασίου Παναγιωτίδη.
Πρόκειται για τα μέλη που κυκλοφόρησε στο μόνο επίσημο βιβλίο που
εξέδωσε για τις ανάγκες του αναλογίου, το «Επίτομον Αναστασιματάριον»
(1955). Το πόνημα αυτό βγήκε με πρωτοβουλία του πρωτοψάλτου κ. Αστερίου
Δεβρελή, μαθητή της τέχνης του Αθανασίου Παναγιωτίδη και στενού του
συνεργάτη. Ο Παναγιωτίδης έψαλλε, ο Δεβρελής κατέγραφε. Το έργο
διακρίνεται από σωστό τονισμό του κειμένου, απουσία πλατειασμών στις
μουσικές φράσεις, ευφάνταστες θέσεις που, όμως, δεν ξεφεύγουν της
σοβαρότητος του κειμένου και μεγαλοπρέπεια!
Κατά ευτυχή συγκυρία, το πόνημα έχει ηχογραφηθεί υποδειγματικά από τον άνθρωπο που το άκουσε και το κατέγραψε, τον κ. Δεβρελή, ο οποίος «έκλεψε» όσο ελάχιστοι την τέχνη του μεγάλου διδασκάλου. Τις ηχογραφήσεις αυτές μου τις έχει δώσει και τον ευχαριστώ θερμά γι' αυτό! Πολλώ δε μάλλον, για τη διάθεση προσφοράς του, καθώς όταν του πρότεινα να τις αναρτήσω στο Διαδίκτυο μαζί με το κείμενό τους, δέχτηκε ευχαρίστως!
Όπως μας εξιστορεί ο κ. Δεβρελής, ο Αθανάσιος Παναγιωτίδης, όπως και οι υπόλοιποι παλαιοί διδάσκαλοι της ψαλτικής, το μάθημά τους το έκαναν ψάλλοντας στο μαθητή τα μέλη της προσεχούς Κυριακής ή εορτής. Με αυτή τη φιλοσοφία, λοιπόν, αποφασίσαμε να προβάλουμε κι εμείς τα μέλη του έργου αυτού. Κάθε εβδομάδα, λοιπόν, δημοσιεύονταν το Εξαποστειλάριο, οι Αίνοι και το Εωθινό της προσεχούς Κυριακής ώσπου να ολοκληρωθεί η σειρά των μαθημάτων. Πλέον, τα πάντα είναι αναρτημένα, οπότε θεωρούμε πρακτικότερο να υπάρχουν θέματα κατά είδος τροπαρίου (Εξαποστειλάριον, Αίνοι, Εωθινόν) ώστε να μπορεί να ανατρέχει ο καθένας άμεσα στο μέλος που επιθυμεί.
Για τα βίντεο χρησιμοποιήθηκαν σαρώσεις άμεσα από το πρωτότυπο φυλλάδιο και όχι από αντίγραφα, με κάποια απαραίτητη επεξεργασία. Ακόμη, στις ηχογραφήσεις έχει εφαρμοστεί αποθορυβοποίηση όπου χρειαζόταν, καθώς σε πολλά μέλη εκτός από φύσημα υπήρχε και βόμβος, πάντοτε, όμως, με τη φιλοσοφία να μην αλλοιωθεί η φωνή. Τα μέλη που απουσιάζουν, δηλαδή κάποια τροπάρια των Αίνων του αριστερού χορού, δυστυχώς δεν περιέχονταν ούτε στο πρωτότυπο.
Σχόλια:
Κατά ευτυχή συγκυρία, το πόνημα έχει ηχογραφηθεί υποδειγματικά από τον άνθρωπο που το άκουσε και το κατέγραψε, τον κ. Δεβρελή, ο οποίος «έκλεψε» όσο ελάχιστοι την τέχνη του μεγάλου διδασκάλου. Τις ηχογραφήσεις αυτές μου τις έχει δώσει και τον ευχαριστώ θερμά γι' αυτό! Πολλώ δε μάλλον, για τη διάθεση προσφοράς του, καθώς όταν του πρότεινα να τις αναρτήσω στο Διαδίκτυο μαζί με το κείμενό τους, δέχτηκε ευχαρίστως!
Όπως μας εξιστορεί ο κ. Δεβρελής, ο Αθανάσιος Παναγιωτίδης, όπως και οι υπόλοιποι παλαιοί διδάσκαλοι της ψαλτικής, το μάθημά τους το έκαναν ψάλλοντας στο μαθητή τα μέλη της προσεχούς Κυριακής ή εορτής. Με αυτή τη φιλοσοφία, λοιπόν, αποφασίσαμε να προβάλουμε κι εμείς τα μέλη του έργου αυτού. Κάθε εβδομάδα, λοιπόν, δημοσιεύονταν το Εξαποστειλάριο, οι Αίνοι και το Εωθινό της προσεχούς Κυριακής ώσπου να ολοκληρωθεί η σειρά των μαθημάτων. Πλέον, τα πάντα είναι αναρτημένα, οπότε θεωρούμε πρακτικότερο να υπάρχουν θέματα κατά είδος τροπαρίου (Εξαποστειλάριον, Αίνοι, Εωθινόν) ώστε να μπορεί να ανατρέχει ο καθένας άμεσα στο μέλος που επιθυμεί.
Για τα βίντεο χρησιμοποιήθηκαν σαρώσεις άμεσα από το πρωτότυπο φυλλάδιο και όχι από αντίγραφα, με κάποια απαραίτητη επεξεργασία. Ακόμη, στις ηχογραφήσεις έχει εφαρμοστεί αποθορυβοποίηση όπου χρειαζόταν, καθώς σε πολλά μέλη εκτός από φύσημα υπήρχε και βόμβος, πάντοτε, όμως, με τη φιλοσοφία να μην αλλοιωθεί η φωνή. Τα μέλη που απουσιάζουν, δηλαδή κάποια τροπάρια των Αίνων του αριστερού χορού, δυστυχώς δεν περιέχονταν ούτε στο πρωτότυπο.
Μέρος β’: Αναστάσιμοι Αίνοι
Σχόλια:
- Σχετικά με τους Αίνους του β' ήχου, πρέπει να αναφέρουμε ότι ο δάσκαλος ξεκινάει λίγο διαφορετικά το «Πάσα πνοή», αναλύοντας τη θέση που καταγράφει και ο Ιωάννης, αλλά αμέσως μετά συνεχίζει με τις θέσεις που καταγράφονται στο Αναστασιματάριο του Παναγιωτίδη. Ακόμη, αξίζει να σημειωθεί ότι, μετά το «Έρραναν μύρα» του Αθανασίου Παναγιωτίδη, ο δάσκαλος ψάλλει άλλο μονωδικό μέλος, το οποίο έχει καταγεγραμμένο στο δικό του «Επίτομον Αναστασιματάριον» (1985). Παρ' όλο που δεν προέρχεται από το Αναστασιματάριο του Παναγιωτίδη, θεώρησα καλό να το διατηρήσω στο βίντεο, παραθέτοντας και το κείμενό του, προκειμένου να μην κόψω την ηχογράφηση.
- Σχετικά με τους Αίνους του πλ. δ' ήχου, οφείλουμε να παρατηρήσουμε μια μικρή διαφοροποίηση του μέλους του «Κύριε, όπλον κατά του διαβόλου», όπου ο κ. Δεβρελής στη φράση «διά τούτο προσκυνούμεν» δεν καταλήγει στον κάτω Δι, όπως καταγράφεται στο πόνημα του Παναγιωτίδη, αλλά στο Δι της μέσης. Δεν γνωρίζω το λόγο που το πράττει αυτό. Πιστεύω, όμως, πως είναι σχετικό με κάτι άλλο που μου είπε αναλύοντάς μου τη λογική της δικής του μελοποιήσεως στο δ' Εωθινό, όπου δεν καταλήγει στον κάτω Δι τη φράση «Όρθρος ην βαθύς» διότι βρίσκει ανούσιο για μία και μόνη μουσική φράση να αναγκαστεί ο ψάλτης να πάρει ψηλά το μέλος και να ζοριστεί στις υψηλές γραμμές του. Δε θεωρώ, πάντως, πιθανό να φοβήθηκε μήπως κατά την παρούσα εκτέλεση δε βγει στη χαμηλή θέση, καθώς είναι άνθρωπος ιδιαίτερα χαρισματικός φωνητικά και, ακόμη, ξέρει να προνοεί στο να πιάνει σε σωστή βάση τα μέλη ώστε να αποφεύγει τον κίνδυνο να μην ανταπεξέλθει. Μία δεύτερη παρατήρηση επί της ηχογραφήσεως των Αίνων αυτών είναι ότι απαλείφθηκε από την ανάρτηση ο στίχος «Αινείτε Αυτόν επί ταις δυναστείαις αυτού» που ψάλλει ο δάσκαλος για δεύτερη φορά πριν το «Κύριε όπλον». Άμεσα, όμως, αντιλαμβάνεται ότι έχει τον ξαναπεί και, μόλις τον τελειώνει, λέει τον επόμενο του δεξιού χορού, το «Αινείτε Αυτόν εν τυμπάνω και χορώ», τον οποίο διατηρήσαμε. Πιστεύω πως και ο δάσκαλος, αν είχε γνώση υπολογιστή, αυτό θα έπραττε σε μία επίσημη ανάρτηση της ηχογραφήσεως αυτής.
Ιωάννης Μπουλμπουτζής
Αναστάσιμοι Αίνοι, Ήχος α'
Αναστάσιμοι Αίνοι, Ήχος β'
Αναστάσιμοι Αίνοι, Ήχος γ'
Αναστάσιμοι Αίνοι, Ήχος δ'
Αναστάσιμοι Αίνοι, Ήχος πλ. α'
Αναστάσιμοι Αίνοι, Ήχος πλ. β'
Αναστάσιμοι Αίνοι, Ήχος βαρύς
Αναστάσιμοι Αίνοι, Ήχος πλ. δ'
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου